Đấu tranh cho quyền tự quản và kiểm soát. Khi đã trở nên ý thức hơn về môi trường xung quanh, và những người quan trọng trong đời, trẻ nhũ nhi sẽ hình thành mối gắn bó với những người chăm sóc chủ chốt. Mới 4 tháng tuổi, trẻ đã có thể nhận ra khi nào mẹ rời khỏi phòng, và có thể vô cùng khổ sở. Mối lo âu bị chia cách thường lên đến đỉnh điểm khi trẻ được 8 tháng tuổi, bắt đầu biết phân biệt quen lạ, trẻ thường khóc để được ở gần mẹ.

Đến khi biết đi rồi, trẻ sẽ phải cân nhắc chọn lựa, giữa một bên là bám lấy người chăm sóc để cảm thấy an toàn, với một bên là liều mình thoát ra, theo đuổi trí tò mò. Một lần nữa, sự khác nhau trong tính nết sẽ trở nên rõ ràng trong giai đoạn phát triển này. Nhiều trẻ ham tìm tòi cái mới, trong khi một số trẻ khác lại tránh xa nguy hiểm, chỉ luẩn quẩn quanh bảo mẫu. Nhiều trẻ rất bướng bỉnh, quyết đoán, trong khi nhiều trẻ lại rất vâng lời, cha mẹ bảo làm hay không làm gì cũng thuận theo hết.

Giữa khoảng 9 tháng và 3 tuổi, cha và trẻ sẽ phải dàn xếp với nhau quanh những vấn đề về tự chủ và phụ thuộc, trong đời sống hàng ngày của trẻ nói chung, và trong những bữa ăn nói riêng. Khi trẻ đã thạo hơn nhờ học đi, học nói, thế giới như mở ra và trở nên lý thú hơn, ước muốn được làm mọi việc theo ý riêng trở nên càng ngày càng mãnh liệt. Nhưng đồng thời, trẻ ở tuổi này lại muốn cha mẹ mình phải có sẵn ở đó khi chúng cần, khi chúng gặp khó khăn, khi chúng nổi cáu, hay khi chúng tự dưng sợ hãi.

Trẻ tuổi tập đi muốn được hưởng sự háo hức khám phá một thế giới mới phát hiện ra, chúng lại cũng muốn kiểm soát cha mẹ, có họ sẵn đó phòng khi cần. Cái gì trẻ cũng muốn. Nếu việc mà không diễn ra như ý, hoặc cha mẹ không thỏa mãn những điều trẻ muốn, chúng sẽ bày tỏ bằng cách phản đối ầm ỉ, và nếu cần, sẽ nổi giận lôi đình. Đây là giai đoạn rất khó khăn cho cả cha mẹ lẫn con. Cha mẹ thì muốn tìm ra một sự cân bằng, giữa một bên là tạo điều kiện cho phát triển sớm tính độc lập, một bên là đặt ra những giới hạn cho hành vi đòi hỏi của đứa trẻ hai tuổi.

Một khi đã học được ý nghĩa từ "KHÔNG", trẻ tuổi tập đi sẽ rất thích dùng từ ấy, bất kể tình huống nào. Và thường là chúng sẽ chọn KHÔNG, để nói hay làm ngược lại những gì cha mẹ muốn chúng làm. Cha mẹ nói A, trẻ sẽ nói B, và ngược lại. Và nếu cảm thấy bị thua cuộc, vị tiểu chủ nhân sẽ bị cơn giận nhấn chìm, rồi kết thúc bằng một trận tanh bành. Giai đoạn phát triển này đặc biệt rối ren, nếu trẻ thuộc loại bướng bỉnh, quyết đoán, hoặc không tự bình tĩnh lại được một khi đã mất kiểm soát.

Cha mẹ nghe con khóc dữ dội thì khó mà chịu đựng nổi, thường lao ngay tới an ủi, vỗ về, cố làm cho trẻ dịu lại. Rủi thay, làm như thế mãi, trẻ sẽ chỉ ỷ lại vào việc can thiệp của cha mẹ mà không biết cách tự dỗ cho mình nín mà không cần cha mẹ. Trẻ sẽ thành yếu đuối, hệ quả là, chúng luôn luôn muốn cha mẹ kè kè một bên để cần là có. Cha mẹ càng muốn giúp trẻ bằng cách nhượng bộ, an ủi khi giận dỗi, trẻ càng trở nên phụ thuộc. Càng cảm thấy phụ thuộc, trẻ càng trở nên chống đối, hách dịch khi ép cha mẹ phải quan tâm tới mình. Một khi mô hình này đã hình thành, cha mẹ và con cái sẽ cùng kẹt trong vòng luẩn quẩn, cả hai đều cảm thấy mình vô dụng và thua cuộc.